Requiem lill-Festi

Dalwaqt ma jifdal xejn. La baned, la murtali, u lanqas pavaljun imġiddem. Ftit taż-żmien ieħor u nidfnu l-festa mal-bqija tat-tradizzjonijiet li tant qaħħabna fuq il-fuljetti għat-turisti iżda qatt ma ħarisna u wisq anqas fhimna.

Min għad għandu ħin għall-festa? Issa li kull sekonda ta’ ħajjitna issagrifikajniha fuq l-altar tal-flus, issa ħadd m’għandu moħħ jirħama jew jaħdem il-liedna. Jum is-Sibt issa qaddisnih lil alla tal-part-time (għax tant hawn flus, li rridu naħdmu bis-Sibt u l-Ħadd). 

Min għad għandu paċenzja idur mat-trofej tal-pjazza jew l-istatwa l-ġdida li ramaw fit-triq tal-knisja? Jekk qed issuq, tlift parking. Jekk qed timxi (f’każ rari ta’ neċessità assoluta), tisħet l-armar għax trid iddur miegħu u t-triq mimlija karozzi.

U fuq kollox dal-ħafna qaddisin x’nambuhom? Il-qaddisin tal-lum jilbsu ġlekk u ngravata, u jgħidulna li kollox sew. Dawn il-pjaneti rrakmati, drappijiet mixħutin fuq l-ispalla, u raġġieri…dawk inħalluhom għall-kotba tal-arti li qatt ma nixtru wisq anqas niftħu. 

Ejja ma nkunux pessimisti – dejjem sabiħ tieħu birra friska waqt li tkanta ‘Sweet Caroline’ u tħossok parti minn ‘xi ħaġa’. Iżda dik ix-‘xi ħaġa’ tħossha wkoll titbiegħed minnek, u int u taqbeż mad-DJ tinduna kemm hemm nies madwarek li ma tafx, minkejja li joqgħodu biss żewġ bibien ‘il bogħod minnek, jew saħansitra fl-istess blokka ‘moderna’ li telgħet f’tarf ir-raħal. Hemm uċuh tafhom biss minn Facebook u Instragram, jew forsi taħseb li huma, għax koż bla filters u hashtags, in-nies jidhru xort’oħra.

Iżda forsi qed ngħid il-ħmerijiet. Ara kemm hawn nies ġew jaraw in-nar! Ara kif imlejna pjazza għax ġibna tribute band! Ara kemm kummerċ! Iva, flus hawn kemm trid – għax issa kollox nistgħu nixtru. Nar? Nixtruh. Bandisti? Nixtruhom. Armar? Nixtruh. 

U fejn ma naslux, insibu xi imprenditur jagħtina donazzjoni: ftit eluf mill-miljuni li għandu. U b’dawk il-flus nagħmlu pavaljun ġdid u statwi ġodda u sorpriżi mill-isbaħ.

U waqt li aħna mehdijin nixorbu l-birra u nkantaw ‘Sweet Caroline’, madwarna jaqgħu djarna u jitilgħu flettijiet li magħhom daqshekk irbatna ventijiet. L-għelieqi minn fejn naħarqu n-nar ukoll sparixxew taħt il-konkrit. U n-nies li darba kienu jiġu jagħtu daqqa t’id, ma tarahomx b’nemes għax kulħadd mix-xogħol għad-dar.

U l-festa tmut weħidha…u l-bliet u l-irħula tagħna fl-aħħar iċedu quddiem l-armata ta’ karozzi, trakkijiet, u billboards. U ħadd ma jitniffes, għax issa sirna eremiti diġitali – u barranin f’darna stess…

Din mihiex riżoluzzjoni

If you would like to read this in English click here

Dan l-aħħar bħal qisu waqajt fil-muta, u mhux soltu tiegħi. Kultant is-skiet huwa akbar mill-kliem. Kultant diffiċli tifhem jekk it-tibdiliet ta’ madwarek humiex vera jew le. Kultant tant ikun hemm bidliet f’daqqa li jkollok tieħu pass lura u terġa tqis ħajjtek. U kultant, ikollok bżonn tieqaf ftit biex timxi.

Dan mhux ser ikunu artiklu interminabbli fuq riżoluzzjonijiet tal-Ewwel tas-Sena. Frankament, l-idea biss ukoll nsibha tad-daħq. Jekk trid tbiddel ħajjtek m’hemmx għalfejn tistenna li tbiddel il-kalendarju. Aqbad u agħmel li għandek tagħmel.

Iżda dan hu artiklu fuq il-prijoritajiet tal-ħajja; fuq dak li għandna nitħaddtu dwaru. Dan hu artiklu fuq l-affarjiet importanti li jiswew xi ħaġa, u mhux fuq kliem fieragħ u xenati emozzjonali online.

Dawn huma l-affarjiet li naħseb għandna lkoll nitħaddtu fix-xhur li ġejjin.

1. Mużika

Għandna r-radju, u YouTube, u Spotify, u iTunes, u mitt elf ħaġ’oħra…iżda kemm minna fil-verita nisimgħu bir-reqqa? F’dinja fejn il-mużika hija kumdita oħra, nixtieq nistedinkom biex tisimgħu. Hi x’inhi l-mużika li tħobb, ħa tkun bniedem aħjar jekk tisma’ sew dak li qed iddoqq.

2. Poeżija

Ninsabu mgħarrqa fil-kliem. Għandna blogs kemm trid (bħal dan!), u biex taqra artiklu kull ma trid hu li tgħafas buttuna. Il-kliem, bħal-mużika, saru kumdita. U bil-mod (jew mhux wisq) qed nitilfu l-arti tal-poeżija; l-arti li nagħżlu l-kliem bir-reqqa u mhux biss għal dak li jfissru iżda għal dak li jinsinwaw u jalludu għalih.

3. Politika

Daqshekk ‘Jien ma jinteressanix fil-politika.’. Il-Politika tkopri ħafna iżjed minn ideoloġiji partiġjani u maġġoranzi elettorali. Hi dwar kif irridu niffurmaw id-dinja ta’ madwarna. S’issa jmissna rrealizzajna li l-politika ta’ wara l-Gwerra falliet. Qegħdin noqorbu dejjem iżjed lejn kunflitt dinji. M’għadniex nemmnu fl-idea ta’ ‘raħal dinji’ – anzi pjuttost infittxu li nsibu differenzi fejn dawn ma jeżistux. L-għazliet politiċi tagħna ser isawwru l-ġejjien tagħna…u bħalissa il-ġejjien mhu jidher xejn sabiħ!

4. Ambjent

Ġejja sena mħarbta għall-ambjent. Fuq skala daqxejn kbira, El Ninõ qed iħossu ċajtier dis-sena, u ser jaqla’ l-inkwiet mad-dinja kollha (bħalissa jien u nikteb dan l-artiklu qed bil-kmiem qosra f’Jannar!). Iżda ovvjament li għandna bżonn hu li nibnu iktar, naħlu iżjed, u nużaw l-ambjent bħala munita…din is-sena rridu kollha kemm aħna nsiru aktar vokali dwar l-ambjent, u għal darba ma narawx biss sal-ponta ta’ mneħirna.

5. Saħħa

Politika ambjentali bażwija twassal ukoll għal saħħa dgħajfa. Bħalissa ninsabu bħala wieħed mill-eħxen pajjiżi fid-dinja (ole!). S’issa għad ma kellniex politika radikali li tieħu ħsieb affarjiet bħal dieta ħażina u ħajja inattiva. U jekk għadek trid tinsisti li tkejjel ħajjtek bl-Ewros, mela kkunsidra li aktar ma tgħix ħażin, akbar ser tkun l-ispiża medika tiegħek. U bilħaqq…hemm diversi mediċini (bħall-antibijotiċi) li m’għadhomx jaħdmu kontra ħafna mard. Tal-ġenn, hux?

6. Sess

Darba waħda kien hemm żmien jgħidulu ’s-Sebgħinijiet’ – kien Żmien tad-Deheb għal kull xorta ta’ mqarberija. Ovvjament mhux li skoprejna s-sess fis-Sebgħinijiet, iżda ħlisnih mill-gaġġa. Is-Sess ma baqax kelma ħażina. Iżda iż-żmien tax-xaba’ malajr mar żmerċ. L-epidemija tal-AIDS, u ż-żieda sostanzjali tal-STDs saru l-pesta ta’ żmienna. Billi ma nitkellmux dwar dawn l-affarjiet inkunu qegħdin naggravaw is-sitwazzjoni. Lil hinn mill-argumenti reliġjużi u morali, irridu nitkellmu dwar is-sess b’mod oġġettiv u xjentifiku. L-injuranza m’għadhiex iżjed skuża tajba u wisq anqas arma.

7. Storja u Tradizzjoni

Id-diżappunt fil-Post Moderniżmu u fl-Ekonomija Globali ġabitna lkoll nostalġiċi b’mod perikoluż. Ir-Retorika Imperjali tar-Russja, il-qilla Evanġelika Amerikana, l-ispirtu tal-Kruċjati tal-IS (u l-ispirtu oppost fl-Ewropa) – dawn kollha jmorru kontra l-ispirtu ‘modern’. Iżda l-affari hija iktar fonda minn hekk. Skirna bl-imgħoddi, u qed nirriskjaw li nerġaw nirrepetu l-istess żbalji. Li nippriservaw il-Passat hi differenti milli nirreplikawh.

8. Kultura

Il-Kultura mihiex biss ftit pitturi sbieħ jew serata t-teatru. Hija ġabra ta’ valuri li jimmanifestaw ruħhom f’dak kollu li noħolqu. Li tbiddel isem ta’ triq, li tirvina xenarju, li tabbanduna l-wirt storiku, li tbagħbas f’ritwal…dawn huma kollha attakki fuq il-kultura li mhumiex inqas serji mill-bumbardamenti bla rażan tal-belt ta’ Palmyra u siti storiċi oħrajn taħt idejn l-IS.

9. Spiritwalita

Miniex ser nuża l-kelma ‘reliġjon’ sempliċiment għax dik il-kelma ta’ spiss iddaħħalna fl-inkwiet (IS għal darb’oħra…) Ir-Reliġjon għandha ħabta tintilef fir-ritwal li, għalkemm bla dubju hu importanti, ma jiswa xejn mingħajr għarfien bażiku tal-element spiritwali. Mihiex dwar l-inċens jew dwar kif tista’ tasal san-Nirvana billi tagħmel daqxejn yoga. Hija dwar kif aħna nħossu d-dinja ta’ madwarna, u li naċċettaw li hemm iktar f’din id-dinja minn dak li s-sensi tagħna jħossu.